[TIP]
Đây là chủ đề của Talk&Think - Chia sẻ và Suy ngẫm sẽ diễn ra tại Trường Doanh Nhân PACE vào ngày 25/8/2011 với sự chủ trì và thuyết trình của TS. Vũ Thành Tự Anh, Giám đốc Nghiên cứu Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright.
Vấn đề thay đổi mô hình tăng trưởng mới chỉ được thảo luận từ sau giai đoạn bất ổn kinh tế vĩ mô năm 2007 - 2008 và nhanh chóng trở thành tâm điểm chú ý của các nhà hoạch định chính sách, các nhà nghiên cứu và dư luận xã hội, đặc biệt trong bối cảnh mô hình kinh tế khởi phát từ những năm 80 của thế kỷ trước đã không còn phù hợp, nếu không muốn nói là đang bộc lộ nhiều điểm yếu. Ngay trong thời điểm diễn ra Kỳ họp thứ nhất, Quốc hội Khóa 13 mới đây, Ủy ban Kinh tế của QH đã đưa ra bản kiến nghị “Kinh tế Việt Nam - những vấn đề đặt ra trong trung và dài hạn”, trong đó đổi mới mô hình tăng trưởng kinh tế được xác định là 1 trong 10 nội dung quan trọng.
Giáo sư Michael Porter, trong lần tới Việt Nam vào năm 2010 để chủ trì một hội thảo quốc tế về chiến lược do Trường Doanh Nhân PACE tổ chức, đã thẳng thắn nhận định: Mô hình tăng trưởng của Việt Nam đã gần đến giới hạn sau khi đã giúp đưa nền kinh tế phát triển vượt bậc trong 25 năm qua.
“Khi xem xét kỹ mô hình phát triển được áp dụng từ trước tới nay để xem có tiếp tục phù hợp với Việt Nam nữa không, câu trả lời của tôi là không,” ông nói.
Theo giáo sư, cho dù Việt Nam duy trì được mức tăng trưởng trong những thập kỷ qua, song mức thịnh vượng chung và năng suất của nền kinh tế là “quá thấp”.
Vì lẽ đó, tăng trưởng hiện tại của Việt Nam đang dựa trên một mô hình kinh tế mà dư địa còn lại không nhiều. Ông nói: “Nếu Việt Nam không vượt qua được cách thức tăng trưởng hiện nay, quốc gia sẽ bị tắc ở mức thu nhập trung bình thấp và phải đối mặt với sự cạnh tranh từ các nước có thu nhập thấp hơn đang trỗi dậy”.
Người được mệnh danh là “cha đẻ” của chiến lược cạnh tranh nhận xét tăng trưởng của Việt Nam hiện nay chủ yếu dựa vào việc khai thác các lợi thế có sẵn như tài nguyên và nhân công giá rẻ...
Mô hình tăng trưởng của Việt Nam được coi là đã lạc hậu và cần phải được "đổi mới".
Chính TS. Vũ Thành Tự Anh, trong rất nhiều bài viết và trả lời phỏng vấn báo chí, cũng đã khẳng định: Điểm yếu cơ bản nhất trong mô hình tăng trưởng của Việt Nam là tăng trưởng chủ yếu nhờ vào việc bán tài nguyên và gia công trình độ thấp, nhờ vào tăng lượng đầu tư và lấy khu vực kinh tế nhà nước vốn kém hiệu quả làm chủ đạo.
Điều này dẫn đến một số hệ quả như đã thấy trong giai đoạn bất ổn vĩ mô và suy giảm kinh tế gần đây. Thứ nhất là nền kinh tế kém hiệu quả. Số đơn vị đầu tư cần thiết để tạo ra một điểm phần trăm tăng trưởng GDP (tức là hệ số ICOR) của nền kinh tế tăng rất nhanh, từ 3 vào đầu những năm 1990 lên trên 6 mấy năm gần đây.
Đôi nét về diễn giả - TS. Vũ Thành Tự Anh
Tốt nghiệp tiến sĩ kinh tế tại Đại học Boston (Mỹ) năm 2004, Vũ Thành Tự Anh từ chối nhiều lời mời làm việc hấp dẫn để trở về quê hương. Quyết định “không giống nhiều người” này đã đưa ông đến với không chỉ địa hạt “sở trường” là kinh tế mà còn cả chính sách công, giáo dục và xã hội ở cả 2 vai trò: nhà nghiên cứu, giảng dạy và nhà phân tích, phản biện.
Ngoài công việc nghiên cứu và giảng dạy trong Chương trình Kinh tế Fulbright (các môn Kinh tế học vi mô, Kinh tế học Khu vực công và Phương pháp Phân tích Chính sách), TS. Vũ Thành Tự Anh xuất hiện nhiều trên truyền thông với tư cách là tác giả của những bài viết, bài nghiên cứu và bài phỏng vấn về tình hình kinh tế, giáo dục, về vai trò của trí thức, vai trò của tiếng nói độc lập trong phản biện chính sách... Ông là thành viên Nhóm Chuyên gia Kinh tế của Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, thành viên Hội đồng khoa học chuyên ngành Kinh tế - Luật của Đại học Quốc gia Tp.HCM và là chuyên gia kinh tế của Thời báo Kinh tế Sài Gòn.
Thứ hai là nguy cơ thường trực về bất ổn vĩ mô. Mô hình tăng trưởng hiện nay chạy theo chiều rộng (chủ yếu dựa vào tăng vốn) mà không theo chiều sâu (không cải thiện được năng suất). Hệ quả là để tăng trưởng, nền kinh tế Việt Nam cần rất nhiều đầu tư, khiến tín dụng tăng theo. Nhưng do nền kinh tế kém hiệu quả nên kết cục tất yếu là lạm phát cao, thâm hụt ngân sách và thâm hụt cán cân vãng lai lớn.
Thứ ba là một số nhóm đặc quyền đặc lợi cản trở cải cách. Những cải cách quan trọng và thành công nhất của Việt Nam kể từ Đổi mới chủ yếu liên quan tới khu vực nông nghiệp và dân doanh mà chưa đụng chạm nhiều tới những khu vực được hưởng đặc quyền đặc lợi, nhất là những DNNN lớn.
Cũng theo ông Tự Anh, nền kinh tế Việt Nam đang như một bàn cờ. Chia theo cột dọc là 22 bộ và cơ quan ngang bộ. Chia theo hàng ngang là 63 tỉnh thành. Chia theo đường chéo là mười mấy tập đoàn kinh tế nhà nước, vì các tập đoàn hoạt động đa ngành ở nhiều địa phương khác nhau. Bàn cờ kinh tế đã bị chia cắt thành rất nhiều mảnh nhỏ. Các mảnh nhỏ này thường bị chi phối bởi các nhóm độc quyền và đặc quyền. Mỗi mảnh nhỏ này là một “nền kinh tế” và những người có quyền lợi sẽ cố hết sức để bảo vệ nó như bảo vệ thành trì của mình. Điều này đã, đang và sẽ tiếp tục phá hỏng hoàn toàn chiến lược và quy hoạch tổng thể, dù chiến lược và quy hoạch này đúng đắn đến đâu đi chăng nữa…
Tất cả những vấn đề nóng bỏng và thú vị này sẽ tiếp tục được bàn luận và đề cập trong Diễn đàn Talk&Think - Chia sẻ và Suy ngẫm số tháng 8/2011, với những thông tin cụ thể như sau:
- Chủ đề: "Đề xuất một mô hình tăng trưởng cho kinh tế Việt Nam"
- Thời gian: Từ 9h30 đến 12h thứ Năm, ngày 25 tháng 8 năm 2011
- Địa điểm: Tòa nhà PACE, 341 Nguyễn Trãi, Quận 1, Tp.HCM.
Chương trình không chỉ tập trung vào những vấn đề kinh tế vĩ mô mà thông qua đó, người tham dự sẽ có được cái nhìn tổng quan về thực trạng và tương lai của nền kinh tế từ đó tư duy lại, định nghĩa lại chân dung của doanh nghiệp mình, công việc của mình, nhất là trong thời điểm đang có nhiều thách thức và biến động như hiện nay.
[/TIP]
Đây là chủ đề của Talk&Think - Chia sẻ và Suy ngẫm sẽ diễn ra tại Trường Doanh Nhân PACE vào ngày 25/8/2011 với sự chủ trì và thuyết trình của TS. Vũ Thành Tự Anh, Giám đốc Nghiên cứu Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright.
Vấn đề thay đổi mô hình tăng trưởng mới chỉ được thảo luận từ sau giai đoạn bất ổn kinh tế vĩ mô năm 2007 - 2008 và nhanh chóng trở thành tâm điểm chú ý của các nhà hoạch định chính sách, các nhà nghiên cứu và dư luận xã hội, đặc biệt trong bối cảnh mô hình kinh tế khởi phát từ những năm 80 của thế kỷ trước đã không còn phù hợp, nếu không muốn nói là đang bộc lộ nhiều điểm yếu. Ngay trong thời điểm diễn ra Kỳ họp thứ nhất, Quốc hội Khóa 13 mới đây, Ủy ban Kinh tế của QH đã đưa ra bản kiến nghị “Kinh tế Việt Nam - những vấn đề đặt ra trong trung và dài hạn”, trong đó đổi mới mô hình tăng trưởng kinh tế được xác định là 1 trong 10 nội dung quan trọng.
Giáo sư Michael Porter, trong lần tới Việt Nam vào năm 2010 để chủ trì một hội thảo quốc tế về chiến lược do Trường Doanh Nhân PACE tổ chức, đã thẳng thắn nhận định: Mô hình tăng trưởng của Việt Nam đã gần đến giới hạn sau khi đã giúp đưa nền kinh tế phát triển vượt bậc trong 25 năm qua.
“Khi xem xét kỹ mô hình phát triển được áp dụng từ trước tới nay để xem có tiếp tục phù hợp với Việt Nam nữa không, câu trả lời của tôi là không,” ông nói.
Theo giáo sư, cho dù Việt Nam duy trì được mức tăng trưởng trong những thập kỷ qua, song mức thịnh vượng chung và năng suất của nền kinh tế là “quá thấp”.
Vì lẽ đó, tăng trưởng hiện tại của Việt Nam đang dựa trên một mô hình kinh tế mà dư địa còn lại không nhiều. Ông nói: “Nếu Việt Nam không vượt qua được cách thức tăng trưởng hiện nay, quốc gia sẽ bị tắc ở mức thu nhập trung bình thấp và phải đối mặt với sự cạnh tranh từ các nước có thu nhập thấp hơn đang trỗi dậy”.
Người được mệnh danh là “cha đẻ” của chiến lược cạnh tranh nhận xét tăng trưởng của Việt Nam hiện nay chủ yếu dựa vào việc khai thác các lợi thế có sẵn như tài nguyên và nhân công giá rẻ...
Mô hình tăng trưởng của Việt Nam được coi là đã lạc hậu và cần phải được "đổi mới".
Chính TS. Vũ Thành Tự Anh, trong rất nhiều bài viết và trả lời phỏng vấn báo chí, cũng đã khẳng định: Điểm yếu cơ bản nhất trong mô hình tăng trưởng của Việt Nam là tăng trưởng chủ yếu nhờ vào việc bán tài nguyên và gia công trình độ thấp, nhờ vào tăng lượng đầu tư và lấy khu vực kinh tế nhà nước vốn kém hiệu quả làm chủ đạo.
Điều này dẫn đến một số hệ quả như đã thấy trong giai đoạn bất ổn vĩ mô và suy giảm kinh tế gần đây. Thứ nhất là nền kinh tế kém hiệu quả. Số đơn vị đầu tư cần thiết để tạo ra một điểm phần trăm tăng trưởng GDP (tức là hệ số ICOR) của nền kinh tế tăng rất nhanh, từ 3 vào đầu những năm 1990 lên trên 6 mấy năm gần đây.
Đôi nét về diễn giả - TS. Vũ Thành Tự Anh
Tốt nghiệp tiến sĩ kinh tế tại Đại học Boston (Mỹ) năm 2004, Vũ Thành Tự Anh từ chối nhiều lời mời làm việc hấp dẫn để trở về quê hương. Quyết định “không giống nhiều người” này đã đưa ông đến với không chỉ địa hạt “sở trường” là kinh tế mà còn cả chính sách công, giáo dục và xã hội ở cả 2 vai trò: nhà nghiên cứu, giảng dạy và nhà phân tích, phản biện.
Ngoài công việc nghiên cứu và giảng dạy trong Chương trình Kinh tế Fulbright (các môn Kinh tế học vi mô, Kinh tế học Khu vực công và Phương pháp Phân tích Chính sách), TS. Vũ Thành Tự Anh xuất hiện nhiều trên truyền thông với tư cách là tác giả của những bài viết, bài nghiên cứu và bài phỏng vấn về tình hình kinh tế, giáo dục, về vai trò của trí thức, vai trò của tiếng nói độc lập trong phản biện chính sách... Ông là thành viên Nhóm Chuyên gia Kinh tế của Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, thành viên Hội đồng khoa học chuyên ngành Kinh tế - Luật của Đại học Quốc gia Tp.HCM và là chuyên gia kinh tế của Thời báo Kinh tế Sài Gòn.
Thứ hai là nguy cơ thường trực về bất ổn vĩ mô. Mô hình tăng trưởng hiện nay chạy theo chiều rộng (chủ yếu dựa vào tăng vốn) mà không theo chiều sâu (không cải thiện được năng suất). Hệ quả là để tăng trưởng, nền kinh tế Việt Nam cần rất nhiều đầu tư, khiến tín dụng tăng theo. Nhưng do nền kinh tế kém hiệu quả nên kết cục tất yếu là lạm phát cao, thâm hụt ngân sách và thâm hụt cán cân vãng lai lớn.
Thứ ba là một số nhóm đặc quyền đặc lợi cản trở cải cách. Những cải cách quan trọng và thành công nhất của Việt Nam kể từ Đổi mới chủ yếu liên quan tới khu vực nông nghiệp và dân doanh mà chưa đụng chạm nhiều tới những khu vực được hưởng đặc quyền đặc lợi, nhất là những DNNN lớn.
Cũng theo ông Tự Anh, nền kinh tế Việt Nam đang như một bàn cờ. Chia theo cột dọc là 22 bộ và cơ quan ngang bộ. Chia theo hàng ngang là 63 tỉnh thành. Chia theo đường chéo là mười mấy tập đoàn kinh tế nhà nước, vì các tập đoàn hoạt động đa ngành ở nhiều địa phương khác nhau. Bàn cờ kinh tế đã bị chia cắt thành rất nhiều mảnh nhỏ. Các mảnh nhỏ này thường bị chi phối bởi các nhóm độc quyền và đặc quyền. Mỗi mảnh nhỏ này là một “nền kinh tế” và những người có quyền lợi sẽ cố hết sức để bảo vệ nó như bảo vệ thành trì của mình. Điều này đã, đang và sẽ tiếp tục phá hỏng hoàn toàn chiến lược và quy hoạch tổng thể, dù chiến lược và quy hoạch này đúng đắn đến đâu đi chăng nữa…
Tất cả những vấn đề nóng bỏng và thú vị này sẽ tiếp tục được bàn luận và đề cập trong Diễn đàn Talk&Think - Chia sẻ và Suy ngẫm số tháng 8/2011, với những thông tin cụ thể như sau:
- Chủ đề: "Đề xuất một mô hình tăng trưởng cho kinh tế Việt Nam"
- Thời gian: Từ 9h30 đến 12h thứ Năm, ngày 25 tháng 8 năm 2011
- Địa điểm: Tòa nhà PACE, 341 Nguyễn Trãi, Quận 1, Tp.HCM.
Chương trình không chỉ tập trung vào những vấn đề kinh tế vĩ mô mà thông qua đó, người tham dự sẽ có được cái nhìn tổng quan về thực trạng và tương lai của nền kinh tế từ đó tư duy lại, định nghĩa lại chân dung của doanh nghiệp mình, công việc của mình, nhất là trong thời điểm đang có nhiều thách thức và biến động như hiện nay.
[/TIP]
Thông tin
| ĐĂNG KÝ THAM DỰ Để nhận thư mời tham dự Diễn đàn Talk&Think kỳ này (hoàn toàn miễn phí), Quý vị vui lòng đăng ký tại đây hoặc gửi Email về địa chỉ: TalkandThink@PACE.edu.vn (trong Email vui lòng ghi rõ họ tên, công việc hiện tại, địa chỉ Email, và số điện thoại liên lạc). Vì số lượng ghế ngồi có hạn, Quý vị vui lòng đăng ký tham dự trước 17h ngày 22/08/2011 (BTC xin được ưu tiên cho những người đăng ký sớm). |  |
