Nàng sống trong ngôi nhà cũ có vườn cây bao quanh. Bốn góc là bốn cây hoa ngọc lan vươn cao, có lẽ đã hơn ba mươi mùa cây thay lá. Một thảm cỏ phủ kín phần đất còn lại, giới hạn với đường đi lát sỏi bằng hai dãy chè mạn hảo chăng đầy dây tơ hồng. Hoa ngọc lan như những búp tay thiếu nữ nõn nà, ẩn hiện trong màu xanh mơ màng của lá. Hoa nở bốn mùa, rụng đầy vệ cỏ. Hương tỏa khắp vùng, có hôm nhờ gió đưa, xa hàng cây số vẫn còn phảng phất.
Nàng sống bằng nghề cắt thuốc bắc. Cha nàng, lương y Lê Hữu Phúc, nghe nói là hậu duệ của cụ tổ nghề y Việt Nam Lê Hữu Trác. Cụ Phúc không chỉ nổi tiếng vì mát tay trị bệnh. Người ta đồn có nhiều con bệnh các bệnh viện lớn phải bó tay, đưa đến cụ chỉ mươi mười lăm thang là khỏi. Cụ còn nổi tiếng vì có cô con gái tên Hòa xinh đẹp nhất vùng. Khách nhiều nơi kéo đến nhà cụ Phúc bốc thuốc rất đông, phần lớn là thanh niên đẹp người khỏe mạnh. Đông đến nỗi phải chờ ở nhà trọ chung quanh, mấy ngày sau mới đến lượt khám. Nhiều anh khi “mục kỳ sở thị” dung nhan nàng, đã ngã bệnh phải lưu lại nhà trọ thêm một thời gian. Cụ Phúc bắt mạch, cười thầm, biết là bị bệnh tương tư liền cho mấy thang “lục vị”. Sau một thời gian tốn công tốn sức tốn tiền mà không tiếp cận được người đẹp, họ đành lủi thủi ra đi.
Sinh thời, cụ Phúc có hai thú vui: đá gà và đánh cờ tướng. Cô Hòa thừa kế sở thích chọi gà của cha, bây giờ thành một người tăm tiếng trong làng chọi gà. Riêng cờ tướng thì nàng không dám sờ tới vì cha nàng đã chết vì nó. Số là nghe tiếng cụ cao cờ và có một cô con gái rượu tài sắc ít ai bằng, một ngày kia có chàng trai từ đâu đến thách cụ chơi cờ. Hắn có khuôn mặt tuấn tú, dáng vẻ thư sinh, thoạt mới bước vào nhà cúi chào rất lễ phép, cụ Phúc đã lấy làm vừa lòng. Hắn nhã nhặn nói:
- Thưa cụ, con nghe cụ cao cờ, muốn đến hầu cụ một ván !
Cụ Phúc vuốt râu, cười:
- Chỉ một ván thôi ư... ?
- Vâng, chỉ một ván. Nếu con thua, từ nay con sẽ bỏ chơi cờ.
Cụ Phúc ngẫm nghĩ, thằng này trẻ mà kiêu ngạo. Mấy ai đã dám bảo thua cờ là nghỉ chơi luôn. Đó là một thứ đam mê mà theo cụ cũng sánh bằng tửu sắc. Tửu thì có người bỏ được, còn sắc thì xưa nay mấy ai chối từ ? Trong thú chơi cờ, khi thua người ta thường cay cú, muốn đánh ván thứ hai để gỡ lại. Khi gỡ được rồi thì muốn đánh ván thứ ba để thắng. Thói đời là thế. Vậy mà hắn chỉ thách cụ chơi đúng một ván. Hừ, ngựa non háu đá. Để rồi chú mày có phải năn nỉ ta mà chơi thêm vài ván nữa không nhé. Nghĩ vậy, cụ Phúc nói như đinh đóng cột:
- Ta cũng vậy. Nếu ta thua, ta cũng bỏ chơi cờ, còn thưởng cho anh phần thưởng cao nhất mà ta có, tùy anh chọn, kể cả cô con gái rượu của ta...!
Đương nhiên là cụ tin phần thắng sẽ thuộc về mình. Chàng trai ra vẻ phấn chấn, cười tủm tỉm. Nàng bê nước ra mời khách, nghe cha nói vậy, chau mày khó chịu. Vừa thấy nàng, hắn như bị thôi miên. Quả người ta đồn không sai, nàng là một giai nhân tuyệt thế. Hắn cứ nghệt ra, tay run run cầm chén nước nàng trao. Nàng cố tình lạnh lùng, tạo một khoảng cách với người mà chính nàng cũng phải công nhận đó là một đấng mày râu nàng đang chờ đợi. Cụ Phúc nhận ra vẻ lúng túng của hai người, cười thầm, bảo con gái:
- Con lo cho cha bữa trưa thật chu đáo, nghe con !
Thoạt đầu, cụ Phúc cũng chỉ muốn thử dăm ba nước cờ rồi giả vờ thua cho chàng trai thắng. Cả huyện, cả tỉnh này, những tay cao cờ cụ đã chạm mặt. Già có trẻ có, không ai qua mặt cụ. Vậy thì cái thằng con trai mặt còn non choẹt, ria mép lún phún đang ngồi trước mặt kia chẳng qua muốn coi mặt con gái cụ mà bày ra cái chuyện đánh cờ này. Cụ lắc đầu, tim hơi rộn lên, máu dồn lên mặt khiến cụ cứ lâng lâng. Chàng trai thì ngược lại, rất bình tĩnh:
- Kính lão đắc thọ. Con mời cụ đi trước!
Cụ Phúc nghĩ thầm: "Ái chà, gớm
nhẩy ! Dám coi thường lão ! Nói cho chú biết, chỉ ba nước là chú cuốn gói. Ta còn dám chấp chú xe, pháo kia đấy". Cụ nhìn chàng trai, cười:
- Chú có muốn ta chấp chú một xe, một pháo không ?
Chàng trai:
- Con đang định hỏi cụ chuyện đó. Con cũng muốn chấp cụ một xe, một pháo nhưng sợ cụ giận.
"Ghê chưa ! Nó còn định chấp mình. Thằng này láo thật. Phải đánh cho chừa cái thói kêu ngạo !" - cụ Phúc nghĩ vậy và đáp:
- Thôi, ta cứ bình đẳng. Song, chú còn trẻ, tôi nhường chú đi trước !
- Con cảm ơn cụ !
Chàng trai châm một điếu thuốc, phả khói vào không gian, mắt nhìn ra ngoài sân, vẻ ngẫm nghĩ. Hắn không nhìn bàn cờ. Năm phút rồi mười phút trôi qua. Điếu thuốc này tàn, hắn lại châm điếu khác. Cụ Phúc lấy làm sốt ruột uống hết ba bốn bát chè xanh.
- Chú đi đi chứ !
- Vâng, cụ cho con nghĩ chút !
Cụ Phúc bực mình: "Cờ đầu ván, có gì mà phải nghĩ. Pháo đầu, mã đội hay nghểnh tượng, cứ thế mà đi... Hay thằng này không biết đánh cờ ?". Ngoài hiên, mặt trời đã lên hơn một cây sào. Hòa đã đi chợ về. Vậy mà bàn cờ vẫn nguyên vẹn. Sự kiên nhẫn của cụ Phúc bị thách thức, cụ nghiêm mặt:
- Tôi hỏi anh một câu, anh có biết chơi cờ không...?
Hắn lễ độ:
- Thưa cụ, sao cụ lại hỏi thế ạ ?
- Vì gần tiếng rưỡi đồng hồ, anh không đi được nước nào.
- Thưa, cụ cho con nghĩ chút ạ. Cụ cao cờ nhất tỉnh, có khi nhất nước, con không muốn bị hớ nước nào.
Cụ Phúc bực bội:
- Hớ, hớ cái gì ! Hoặc là pháo đầu, hoặc là mã đội cứ thế mà đánh.
Hắn tủm tỉm:
- Cụ tha lỗi cho con, mấy nước đó chỉ người mới học đánh cờ mới đi !
Cụ Phúc như bị một nhát búa táng vào đầu. Cụ choáng váng. Thằng này láo thật ! Kiêu ngạo đến thế là cùng. Hắn dám khinh cụ, xếp cụ ngang hàng với những kẻ mới vọc vạch đánh cờ ! Tim cụ đập loạn xạ, đầu như búa bổ, trán vã mồ hôi. Cụ ngồi không vững, bủn rủn như muốn ngã. Cuối cùng, sau hơn hai giờ căng thẳng, chàng trai nhón tay cầm con tướng nhích lên một nước đặt vào rốn sĩ.
- Thưa cụ, con lên tướng !
Cụ Phúc chau mày, lấy tay gạt mồ hôi trán. Thế này là thế nào. Ai đời mới vào cờ lại nghểnh tướng. Tự cổ chí kim không ai đánh cờ như hắn. Hẳn là có một nước bí hiểm gì đây. Định lừa lão chứ gì ? Còn khuya ! Cụ Phúc vắt óc, cố nghĩ về nước cờ của hắn. Thấy cụ nghĩ lâu, hắn giục:
- Kìa, mời cụ đi đi chứ.
"A, thằng này nó cài bẫy mình. Nó giục mình tức là nó xô mình vào bẫy. Chả dại. Mày đừng có cái kiểu trứng khôn hơn vịt, con nhá...!".
Chuông đồng hồ đổ mười hai tiếng mà cụ Phúc cũng chưa đi được nước nào. Cô Hòa cứ thập thò qua ô cửa. Cơm canh đã nấu xong từ đời nào, nguội hết cả rồi. Cụ Phúc thì cứ liên tục lau mồ hôi trán. Hòa phải giục:
- Bố ơi, cơm nước nguội hết cả rồi... !
Cụ Phúc gắt:
- Cơm, cơm cái gì...!
Bóng đã xế, cụ Phúc cũng chẳng nghĩ ra được gì, đành mời chàng trai ăn cơm. Hình như bữa ăn có chút rượu thuốc làm đầu óc cụ chùng xuống. Cơm xong, cụ liền đi nước pháo đầu. Đến lượt chàng trai đi tiếp. Hắn cầm con tốt lên tay, ngẫm nghĩ. "Đúng là thằng này không biết đánh cờ rồi. Pháo mã còn đầy ra đó lại đi tốt... Ngu hết chỗ nói". Cụ Phúc nghĩ vậy. Nhưng hắn không ngu như cụ tưởng, lặng lẽ bỏ con tốt vào chỗ cũ, châm thuốc hút. Bên ngoài, nắng đã nhạt, đổ chiếc bóng dài của ngôi nhà lên mấy hàng cây. Cơn tức giận của cụ Phúc hình như đã lên đến đỉnh điểm, tay cụ run run, đôi môi giật liên hồi thì cũng là lúc hắn chậm rãi nhấc con tướng về vị trí cũ.
- Thưa cụ, con hồi tướng !
Nàng sống bằng nghề cắt thuốc bắc. Cha nàng, lương y Lê Hữu Phúc, nghe nói là hậu duệ của cụ tổ nghề y Việt Nam Lê Hữu Trác. Cụ Phúc không chỉ nổi tiếng vì mát tay trị bệnh. Người ta đồn có nhiều con bệnh các bệnh viện lớn phải bó tay, đưa đến cụ chỉ mươi mười lăm thang là khỏi. Cụ còn nổi tiếng vì có cô con gái tên Hòa xinh đẹp nhất vùng. Khách nhiều nơi kéo đến nhà cụ Phúc bốc thuốc rất đông, phần lớn là thanh niên đẹp người khỏe mạnh. Đông đến nỗi phải chờ ở nhà trọ chung quanh, mấy ngày sau mới đến lượt khám. Nhiều anh khi “mục kỳ sở thị” dung nhan nàng, đã ngã bệnh phải lưu lại nhà trọ thêm một thời gian. Cụ Phúc bắt mạch, cười thầm, biết là bị bệnh tương tư liền cho mấy thang “lục vị”. Sau một thời gian tốn công tốn sức tốn tiền mà không tiếp cận được người đẹp, họ đành lủi thủi ra đi.
Sinh thời, cụ Phúc có hai thú vui: đá gà và đánh cờ tướng. Cô Hòa thừa kế sở thích chọi gà của cha, bây giờ thành một người tăm tiếng trong làng chọi gà. Riêng cờ tướng thì nàng không dám sờ tới vì cha nàng đã chết vì nó. Số là nghe tiếng cụ cao cờ và có một cô con gái rượu tài sắc ít ai bằng, một ngày kia có chàng trai từ đâu đến thách cụ chơi cờ. Hắn có khuôn mặt tuấn tú, dáng vẻ thư sinh, thoạt mới bước vào nhà cúi chào rất lễ phép, cụ Phúc đã lấy làm vừa lòng. Hắn nhã nhặn nói:
- Thưa cụ, con nghe cụ cao cờ, muốn đến hầu cụ một ván !
Cụ Phúc vuốt râu, cười:
- Chỉ một ván thôi ư... ?
- Vâng, chỉ một ván. Nếu con thua, từ nay con sẽ bỏ chơi cờ.
Cụ Phúc ngẫm nghĩ, thằng này trẻ mà kiêu ngạo. Mấy ai đã dám bảo thua cờ là nghỉ chơi luôn. Đó là một thứ đam mê mà theo cụ cũng sánh bằng tửu sắc. Tửu thì có người bỏ được, còn sắc thì xưa nay mấy ai chối từ ? Trong thú chơi cờ, khi thua người ta thường cay cú, muốn đánh ván thứ hai để gỡ lại. Khi gỡ được rồi thì muốn đánh ván thứ ba để thắng. Thói đời là thế. Vậy mà hắn chỉ thách cụ chơi đúng một ván. Hừ, ngựa non háu đá. Để rồi chú mày có phải năn nỉ ta mà chơi thêm vài ván nữa không nhé. Nghĩ vậy, cụ Phúc nói như đinh đóng cột:
- Ta cũng vậy. Nếu ta thua, ta cũng bỏ chơi cờ, còn thưởng cho anh phần thưởng cao nhất mà ta có, tùy anh chọn, kể cả cô con gái rượu của ta...!
Đương nhiên là cụ tin phần thắng sẽ thuộc về mình. Chàng trai ra vẻ phấn chấn, cười tủm tỉm. Nàng bê nước ra mời khách, nghe cha nói vậy, chau mày khó chịu. Vừa thấy nàng, hắn như bị thôi miên. Quả người ta đồn không sai, nàng là một giai nhân tuyệt thế. Hắn cứ nghệt ra, tay run run cầm chén nước nàng trao. Nàng cố tình lạnh lùng, tạo một khoảng cách với người mà chính nàng cũng phải công nhận đó là một đấng mày râu nàng đang chờ đợi. Cụ Phúc nhận ra vẻ lúng túng của hai người, cười thầm, bảo con gái:
- Con lo cho cha bữa trưa thật chu đáo, nghe con !
Thoạt đầu, cụ Phúc cũng chỉ muốn thử dăm ba nước cờ rồi giả vờ thua cho chàng trai thắng. Cả huyện, cả tỉnh này, những tay cao cờ cụ đã chạm mặt. Già có trẻ có, không ai qua mặt cụ. Vậy thì cái thằng con trai mặt còn non choẹt, ria mép lún phún đang ngồi trước mặt kia chẳng qua muốn coi mặt con gái cụ mà bày ra cái chuyện đánh cờ này. Cụ lắc đầu, tim hơi rộn lên, máu dồn lên mặt khiến cụ cứ lâng lâng. Chàng trai thì ngược lại, rất bình tĩnh:
- Kính lão đắc thọ. Con mời cụ đi trước!
Cụ Phúc nghĩ thầm: "Ái chà, gớm
nhẩy ! Dám coi thường lão ! Nói cho chú biết, chỉ ba nước là chú cuốn gói. Ta còn dám chấp chú xe, pháo kia đấy". Cụ nhìn chàng trai, cười:
- Chú có muốn ta chấp chú một xe, một pháo không ?
Chàng trai:
- Con đang định hỏi cụ chuyện đó. Con cũng muốn chấp cụ một xe, một pháo nhưng sợ cụ giận.
"Ghê chưa ! Nó còn định chấp mình. Thằng này láo thật. Phải đánh cho chừa cái thói kêu ngạo !" - cụ Phúc nghĩ vậy và đáp:
- Thôi, ta cứ bình đẳng. Song, chú còn trẻ, tôi nhường chú đi trước !
- Con cảm ơn cụ !
Chàng trai châm một điếu thuốc, phả khói vào không gian, mắt nhìn ra ngoài sân, vẻ ngẫm nghĩ. Hắn không nhìn bàn cờ. Năm phút rồi mười phút trôi qua. Điếu thuốc này tàn, hắn lại châm điếu khác. Cụ Phúc lấy làm sốt ruột uống hết ba bốn bát chè xanh.
- Chú đi đi chứ !
- Vâng, cụ cho con nghĩ chút !
Cụ Phúc bực mình: "Cờ đầu ván, có gì mà phải nghĩ. Pháo đầu, mã đội hay nghểnh tượng, cứ thế mà đi... Hay thằng này không biết đánh cờ ?". Ngoài hiên, mặt trời đã lên hơn một cây sào. Hòa đã đi chợ về. Vậy mà bàn cờ vẫn nguyên vẹn. Sự kiên nhẫn của cụ Phúc bị thách thức, cụ nghiêm mặt:
- Tôi hỏi anh một câu, anh có biết chơi cờ không...?
Hắn lễ độ:
- Thưa cụ, sao cụ lại hỏi thế ạ ?
- Vì gần tiếng rưỡi đồng hồ, anh không đi được nước nào.
- Thưa, cụ cho con nghĩ chút ạ. Cụ cao cờ nhất tỉnh, có khi nhất nước, con không muốn bị hớ nước nào.
Cụ Phúc bực bội:
- Hớ, hớ cái gì ! Hoặc là pháo đầu, hoặc là mã đội cứ thế mà đánh.
Hắn tủm tỉm:
- Cụ tha lỗi cho con, mấy nước đó chỉ người mới học đánh cờ mới đi !
Cụ Phúc như bị một nhát búa táng vào đầu. Cụ choáng váng. Thằng này láo thật ! Kiêu ngạo đến thế là cùng. Hắn dám khinh cụ, xếp cụ ngang hàng với những kẻ mới vọc vạch đánh cờ ! Tim cụ đập loạn xạ, đầu như búa bổ, trán vã mồ hôi. Cụ ngồi không vững, bủn rủn như muốn ngã. Cuối cùng, sau hơn hai giờ căng thẳng, chàng trai nhón tay cầm con tướng nhích lên một nước đặt vào rốn sĩ.
- Thưa cụ, con lên tướng !
Cụ Phúc chau mày, lấy tay gạt mồ hôi trán. Thế này là thế nào. Ai đời mới vào cờ lại nghểnh tướng. Tự cổ chí kim không ai đánh cờ như hắn. Hẳn là có một nước bí hiểm gì đây. Định lừa lão chứ gì ? Còn khuya ! Cụ Phúc vắt óc, cố nghĩ về nước cờ của hắn. Thấy cụ nghĩ lâu, hắn giục:
- Kìa, mời cụ đi đi chứ.
"A, thằng này nó cài bẫy mình. Nó giục mình tức là nó xô mình vào bẫy. Chả dại. Mày đừng có cái kiểu trứng khôn hơn vịt, con nhá...!".
Chuông đồng hồ đổ mười hai tiếng mà cụ Phúc cũng chưa đi được nước nào. Cô Hòa cứ thập thò qua ô cửa. Cơm canh đã nấu xong từ đời nào, nguội hết cả rồi. Cụ Phúc thì cứ liên tục lau mồ hôi trán. Hòa phải giục:
- Bố ơi, cơm nước nguội hết cả rồi... !
Cụ Phúc gắt:
- Cơm, cơm cái gì...!
Bóng đã xế, cụ Phúc cũng chẳng nghĩ ra được gì, đành mời chàng trai ăn cơm. Hình như bữa ăn có chút rượu thuốc làm đầu óc cụ chùng xuống. Cơm xong, cụ liền đi nước pháo đầu. Đến lượt chàng trai đi tiếp. Hắn cầm con tốt lên tay, ngẫm nghĩ. "Đúng là thằng này không biết đánh cờ rồi. Pháo mã còn đầy ra đó lại đi tốt... Ngu hết chỗ nói". Cụ Phúc nghĩ vậy. Nhưng hắn không ngu như cụ tưởng, lặng lẽ bỏ con tốt vào chỗ cũ, châm thuốc hút. Bên ngoài, nắng đã nhạt, đổ chiếc bóng dài của ngôi nhà lên mấy hàng cây. Cơn tức giận của cụ Phúc hình như đã lên đến đỉnh điểm, tay cụ run run, đôi môi giật liên hồi thì cũng là lúc hắn chậm rãi nhấc con tướng về vị trí cũ.
- Thưa cụ, con hồi tướng !
