[FLOATLEFT]
[/FLOATLEFT]
Lập kế hoạch tài chính là công việc đòi hỏi ở bạn những kiến thức cơ bản về chuyên môn, óc phán đoán chính xác và tầm nhìn bao quát về lĩnh vực kinh doanh của mình. Đã từng có một chuyên gia tài chính so sánh sự khó khăn và phức tạp trong công việc lên kế hoạch tài chính với khoa chiêm tinh học: chỉ dựa vào một số điều kiện cho trước (vị trí của các vì sao) mà phải dự báo cả một tương lai vô hình phía trước. Tất nhiên, soạn thảo một văn bản không phải là điều vượt quá khả năng của bạn, nhưng thách thức lớn nhất chính là việc thu hút được nguồn vốn đầu tư của ngân hàng và các nhà đầu tư cho dự án kinh doanh đầy triển vọng của mình. Thông qua kế hoạch tài chính do phía doanh nghiệp cung cấp, bên cho vay sẽ tìm hiểu triển vọng thu hồi nợ, còn các nhà đầu tư sẽ xác định những khoản lợi nhuận họ có thể nhận được từ mỗi dự án. Vậy bạn sẽ làm thế nào để thuyết phục những đối tác vừa kỹ tính, vừa khó hiểu này?
Các chuyên gia tư vấn giàu kinh nghiệm đang hoạt động tại một số tập đoàn lớn cũng như trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng đã tổng kết một số kinh nghiệm quý giá giúp bạn tránh những sai sót không đáng có trong quá trình xây dựng kế hoạch tài chính cho công ty mình:
- Nếu bạn chỉ cung cấp thông tin về tình hình doanh thu, chi phí, lợi nhuận, thì kế hoạch tài chính của bạn sẽ thiếu tính thuyết phục. Bạn phải thông báo cho các nhà đầu tư cả tình trạng lưu chuyển tiền tệ, mức chênh lệch giữa tổng thu và tổng chi. Bạn nên nhớ rằng, trong khi bạn chỉ tập trung đề cập đến phần vốn (gồm các khoản tồn kho, trang thiết bị, nhà xưởng và nhu cầu nhân sự cần thiết) cùng doanh thu và lợi nhuận, thì các nhà đầu tư và đại diện ngân hàng lại muốn tìm hiểu thêm về kế hoạch cân bằng tài chính hay lượng tiền mặt dự trữ bạn định giữ lại trong công ty.
- Một số doanh nghiệp thường cung cấp các chỉ tiêu cụ thể theo chu kỳ từng tháng hoặc từng năm cho cả một kế hoạch kéo dài từ 3 đến 5 năm. Trong khi đó, bản báo cáo tài chính của công ty bạn sẽ mang tính chính xác và có thể gây chú ý nhiều hơn, nếu bạn đưa ra dự đoán về chỉ tiêu hàng tháng cho năm thứ nhất và chỉ tiêu hàng năm cho những năm còn lại. Nguyên do là bạn chỉ có thể dự trù một cách tương đối số liệu hàng tháng cho riêng năm đầu tiên, còn những năm sau sẽ rất khó có cơ sở để đưa ra được con số chính xác cho từng tháng.
- Đừng bao giờ đề xuất nhiều hơn hai khả năng hoặc hai tình huống trong kế hoạch tài chính của bạn. Nhiều doanh nghiệp đưa ra ba trường hợp khác nhau: tồi tệ nhất, trung bình và khả quan nhất. Một số công ty khác lại chỉ có hai lựa chọn giữa khả năng thành công cao và khả năng hòa vốn. Lời khuyên mà các chuyên gia dành cho bạn là chỉ nên nói đến hai trường hợp là trường hợp bình thường và trường hợp hòa vốn. Điều này có tác dụng trước hết là làm cho bản báo cáo của bạn trở nên rõ ràng, tránh gây nhàm chán cho các nhà đầu tư và đại diện ngân hàng vốn đã “dị ứng” với đủ loại báo cáo. Bên cạnh đó, việc nêu ra kế hoạch trong trường hợp doanh nghiệp hoạt động bình thường sẽ chứng tỏ được rằng bạn luôn có những tính toán sát thực. Trong trường hợp hòa vốn, bạn có thể dự đoán được doanh thu khi thua lỗ, cũng như tình trạng sa sút của thực tiễn kinh doanh.
- Bạn không được phép quá lạc quan về những con số lãi ròng hoặc tỉ lệ tăng trưởng doanh thu bán hàng. Nhiệm vụ quan trọng trong kế hoạch tài chính là bạn phải dự báo chính xác tốc độ tăng trưởng. Bạn nên lưu ý rằng các nhà đầu tư muốn nhìn thấy một nhà quản lý doanh nghiệp có tham vọng, nhưng với điều kiện anh ta có lối tư duy thực tế, chứ không phải là kẻ ảo tưởng hoặc huênh hoang. Ví dụ, nếu công ty bạn đang là một đơn vị kinh doanh buồn tẻ bỗng đạt tỉ lệ doanh thu bán hàng gấp đôi, thì điều đó cũng không chứng mình được rằng công ty bạn có thể tăng trưởng gấp đôi trong suốt những năm sau đó. Hoặc bạn có thể đưa ra một giả thiết là tỉ lệ tăng trưởng cao có thể làm giá trị công ty tăng gấp 50 lần trong vòng 5 năm tới. Nếu “điều kỳ diệu” này thật sự xảy ra, thì đó cũng không phải là một chỉ tiêu của công việc kinh doanh. Bên cho vay và các nhà đầu tư vốn sẽ cảm thấy sự chủ quan trong nhận định của bản báo cáo tài chính do công ty bạn cung cấp.
- Không nên xây dựng báo cáo tài chính cho khoảng thời gian quá 3 năm, trừ khi phía đối tác yêu cầu bạn làm như vậy. Bạn nên cân nhắc một thực tế là bạn đã quá khó khăn để dự trù chính xác doanh thu hay thu nhập của dự án chỉ trong 3 năm thực hiện. Trong khi đó, thị trường, tính cạnh tranh, công nghệ kinh doanh và nền kinh tế lại chuyển động từng ngày. Do đó, bạn chỉ nên xây dựng kế hoạch hơn 3 năm, khi bạn muốn đối tác đầu tư dài hạn cho trang thiết bị hoặc bất động sản.
- Thêm một điều đáng ngạc nhiên là một số doanh nghiệp tính toán sai hoặc thậm chí... quên tính đến khoản tiền lãi suất tín dụng. Chẳng hạn như bạn có một khoản nợ khoảng X trong một năm, bạn hãy dự đoán khoản tiền lãi phải trả cho mỗi năm là 9% của con số X đó. Điều quan trọng là bạn không nên dự trù con số trả tiền nợ lãi quá thấp so với số nợ thực tế, bởi có nguy cơ là bạn sẽ thâm hụt ngân sách nhiều.
- Bên cạnh các dữ liệu về doanh thu, kê khai tài chính, chu kỳ tiền mặt, bạn nên dành hẳn khoảng một trang trong kế hoạch tài chính của công ty mình nhằm giải trình và chứng minh những giả thuyết của cá nhân bạn về các vấn đề như chi phí bán hàng, chi phí hoạt động, lợi nhuận, doanh thu về các khoản có thể nhìn thấy rõ, khoản tồn kho, chính sách chia cổ tức, thuế thu nhập... Bên cạnh đó, bạn cũng nên cung cấp các thông tin có tầm ảnh hưởng quan trọng về tài chính của công ty bạn.
- Hãy đảm bảo rằng các con số trong kế hoạch tài chính được tính toán hợp lý và trung thực. Phía cho vay nợ sẽ kiểm tra rất kỹ các phép toán và các con số trong kế hoạch do công ty bạn cung cấp và yêu cầu phía bạn giải trình về mọi sai sót. Những sai sót ấy, dù có được sửa chữa lại đi chăng nữa nhưng cũng khiến cho bạn và công ty bạn mất đi hình ảnh tốt đẹp trong mắt nhà đầu tư và ngân hàng định cho vay. Họ có thể nghĩ các bạn “cố tình nhầm lẫn” nhằm hợp lý hoá mọi bất ổn trong kế hoạch tài chính.
Một bản kế hoạch tài chính hiệu quả sẽ tác động trực tiếp đến biện pháp và phương thức mà các nhà quản lý doanh nghiệp thu hút vốn đầu tư để phát triển một dự án kinh doanh, đồng thời quyết định mọi chiến lược hoạt động của công ty trong sản xuất, phân phối sản phẩm và cả lĩnh vực quản lý nhân lực. Là một nhà quản lý, bạn nên linh động và mạnh dạn điều chỉnh kế hoạch tài chính phù hợp, nếu bạn nhận thấy rằng chỉ tiêu đề ra vượt quá khả năng hoặc, ngược lại, quá thụ động so với năng lực hoạt động của toàn công ty.
(Dịch từ The INC)
Lập kế hoạch tài chính là công việc đòi hỏi ở bạn những kiến thức cơ bản về chuyên môn, óc phán đoán chính xác và tầm nhìn bao quát về lĩnh vực kinh doanh của mình. Đã từng có một chuyên gia tài chính so sánh sự khó khăn và phức tạp trong công việc lên kế hoạch tài chính với khoa chiêm tinh học: chỉ dựa vào một số điều kiện cho trước (vị trí của các vì sao) mà phải dự báo cả một tương lai vô hình phía trước. Tất nhiên, soạn thảo một văn bản không phải là điều vượt quá khả năng của bạn, nhưng thách thức lớn nhất chính là việc thu hút được nguồn vốn đầu tư của ngân hàng và các nhà đầu tư cho dự án kinh doanh đầy triển vọng của mình. Thông qua kế hoạch tài chính do phía doanh nghiệp cung cấp, bên cho vay sẽ tìm hiểu triển vọng thu hồi nợ, còn các nhà đầu tư sẽ xác định những khoản lợi nhuận họ có thể nhận được từ mỗi dự án. Vậy bạn sẽ làm thế nào để thuyết phục những đối tác vừa kỹ tính, vừa khó hiểu này?
Các chuyên gia tư vấn giàu kinh nghiệm đang hoạt động tại một số tập đoàn lớn cũng như trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng đã tổng kết một số kinh nghiệm quý giá giúp bạn tránh những sai sót không đáng có trong quá trình xây dựng kế hoạch tài chính cho công ty mình:
- Nếu bạn chỉ cung cấp thông tin về tình hình doanh thu, chi phí, lợi nhuận, thì kế hoạch tài chính của bạn sẽ thiếu tính thuyết phục. Bạn phải thông báo cho các nhà đầu tư cả tình trạng lưu chuyển tiền tệ, mức chênh lệch giữa tổng thu và tổng chi. Bạn nên nhớ rằng, trong khi bạn chỉ tập trung đề cập đến phần vốn (gồm các khoản tồn kho, trang thiết bị, nhà xưởng và nhu cầu nhân sự cần thiết) cùng doanh thu và lợi nhuận, thì các nhà đầu tư và đại diện ngân hàng lại muốn tìm hiểu thêm về kế hoạch cân bằng tài chính hay lượng tiền mặt dự trữ bạn định giữ lại trong công ty.
- Một số doanh nghiệp thường cung cấp các chỉ tiêu cụ thể theo chu kỳ từng tháng hoặc từng năm cho cả một kế hoạch kéo dài từ 3 đến 5 năm. Trong khi đó, bản báo cáo tài chính của công ty bạn sẽ mang tính chính xác và có thể gây chú ý nhiều hơn, nếu bạn đưa ra dự đoán về chỉ tiêu hàng tháng cho năm thứ nhất và chỉ tiêu hàng năm cho những năm còn lại. Nguyên do là bạn chỉ có thể dự trù một cách tương đối số liệu hàng tháng cho riêng năm đầu tiên, còn những năm sau sẽ rất khó có cơ sở để đưa ra được con số chính xác cho từng tháng.
- Đừng bao giờ đề xuất nhiều hơn hai khả năng hoặc hai tình huống trong kế hoạch tài chính của bạn. Nhiều doanh nghiệp đưa ra ba trường hợp khác nhau: tồi tệ nhất, trung bình và khả quan nhất. Một số công ty khác lại chỉ có hai lựa chọn giữa khả năng thành công cao và khả năng hòa vốn. Lời khuyên mà các chuyên gia dành cho bạn là chỉ nên nói đến hai trường hợp là trường hợp bình thường và trường hợp hòa vốn. Điều này có tác dụng trước hết là làm cho bản báo cáo của bạn trở nên rõ ràng, tránh gây nhàm chán cho các nhà đầu tư và đại diện ngân hàng vốn đã “dị ứng” với đủ loại báo cáo. Bên cạnh đó, việc nêu ra kế hoạch trong trường hợp doanh nghiệp hoạt động bình thường sẽ chứng tỏ được rằng bạn luôn có những tính toán sát thực. Trong trường hợp hòa vốn, bạn có thể dự đoán được doanh thu khi thua lỗ, cũng như tình trạng sa sút của thực tiễn kinh doanh.
- Bạn không được phép quá lạc quan về những con số lãi ròng hoặc tỉ lệ tăng trưởng doanh thu bán hàng. Nhiệm vụ quan trọng trong kế hoạch tài chính là bạn phải dự báo chính xác tốc độ tăng trưởng. Bạn nên lưu ý rằng các nhà đầu tư muốn nhìn thấy một nhà quản lý doanh nghiệp có tham vọng, nhưng với điều kiện anh ta có lối tư duy thực tế, chứ không phải là kẻ ảo tưởng hoặc huênh hoang. Ví dụ, nếu công ty bạn đang là một đơn vị kinh doanh buồn tẻ bỗng đạt tỉ lệ doanh thu bán hàng gấp đôi, thì điều đó cũng không chứng mình được rằng công ty bạn có thể tăng trưởng gấp đôi trong suốt những năm sau đó. Hoặc bạn có thể đưa ra một giả thiết là tỉ lệ tăng trưởng cao có thể làm giá trị công ty tăng gấp 50 lần trong vòng 5 năm tới. Nếu “điều kỳ diệu” này thật sự xảy ra, thì đó cũng không phải là một chỉ tiêu của công việc kinh doanh. Bên cho vay và các nhà đầu tư vốn sẽ cảm thấy sự chủ quan trong nhận định của bản báo cáo tài chính do công ty bạn cung cấp.
- Không nên xây dựng báo cáo tài chính cho khoảng thời gian quá 3 năm, trừ khi phía đối tác yêu cầu bạn làm như vậy. Bạn nên cân nhắc một thực tế là bạn đã quá khó khăn để dự trù chính xác doanh thu hay thu nhập của dự án chỉ trong 3 năm thực hiện. Trong khi đó, thị trường, tính cạnh tranh, công nghệ kinh doanh và nền kinh tế lại chuyển động từng ngày. Do đó, bạn chỉ nên xây dựng kế hoạch hơn 3 năm, khi bạn muốn đối tác đầu tư dài hạn cho trang thiết bị hoặc bất động sản.
- Thêm một điều đáng ngạc nhiên là một số doanh nghiệp tính toán sai hoặc thậm chí... quên tính đến khoản tiền lãi suất tín dụng. Chẳng hạn như bạn có một khoản nợ khoảng X trong một năm, bạn hãy dự đoán khoản tiền lãi phải trả cho mỗi năm là 9% của con số X đó. Điều quan trọng là bạn không nên dự trù con số trả tiền nợ lãi quá thấp so với số nợ thực tế, bởi có nguy cơ là bạn sẽ thâm hụt ngân sách nhiều.
- Bên cạnh các dữ liệu về doanh thu, kê khai tài chính, chu kỳ tiền mặt, bạn nên dành hẳn khoảng một trang trong kế hoạch tài chính của công ty mình nhằm giải trình và chứng minh những giả thuyết của cá nhân bạn về các vấn đề như chi phí bán hàng, chi phí hoạt động, lợi nhuận, doanh thu về các khoản có thể nhìn thấy rõ, khoản tồn kho, chính sách chia cổ tức, thuế thu nhập... Bên cạnh đó, bạn cũng nên cung cấp các thông tin có tầm ảnh hưởng quan trọng về tài chính của công ty bạn.
- Hãy đảm bảo rằng các con số trong kế hoạch tài chính được tính toán hợp lý và trung thực. Phía cho vay nợ sẽ kiểm tra rất kỹ các phép toán và các con số trong kế hoạch do công ty bạn cung cấp và yêu cầu phía bạn giải trình về mọi sai sót. Những sai sót ấy, dù có được sửa chữa lại đi chăng nữa nhưng cũng khiến cho bạn và công ty bạn mất đi hình ảnh tốt đẹp trong mắt nhà đầu tư và ngân hàng định cho vay. Họ có thể nghĩ các bạn “cố tình nhầm lẫn” nhằm hợp lý hoá mọi bất ổn trong kế hoạch tài chính.
Một bản kế hoạch tài chính hiệu quả sẽ tác động trực tiếp đến biện pháp và phương thức mà các nhà quản lý doanh nghiệp thu hút vốn đầu tư để phát triển một dự án kinh doanh, đồng thời quyết định mọi chiến lược hoạt động của công ty trong sản xuất, phân phối sản phẩm và cả lĩnh vực quản lý nhân lực. Là một nhà quản lý, bạn nên linh động và mạnh dạn điều chỉnh kế hoạch tài chính phù hợp, nếu bạn nhận thấy rằng chỉ tiêu đề ra vượt quá khả năng hoặc, ngược lại, quá thụ động so với năng lực hoạt động của toàn công ty.
(Dịch từ The INC)
